Η παράδοση του ήλιου

Ν. Λυγερός

Η παράδοση του ήλιου
από το ένα μέρος
του πλανήτη
στο άλλο
μας εξηγεί
ότι είμαστε όλοι
μια συνέχεια
αν αντιληφθούμε
και συνειδητοποιήσουμε
το γεγονός
της διασύνδεσης
μέσω του ουρανού
αφού τα βλέμματά μας
βλέπουν τον ίδιο
χωριστά
αλλά την ίδια στιγμή
γιατί μας ενώνει
η ανθρωπιά
στην αρχή
και στο τέλος
η Ανθρωπότητα.


Το χαμόγελο του ήλιου

Ν. Λυγερός

Όταν μπήκαν στο δωμάτιο,

το χαμόγελο του ήλιου

τους χαιρέτησε γλυκά

σαν έναν καφέ στην παραλία

των νησιών της ανθρωπιάς.

Δεν υπήρχε πια συννεφιά

ακόμα και την Κυριακή

γιατί η απόφαση είχε παρθεί.

Η ζωή έπρεπε να ζήσει

μέσα στη μουσική της

κι όχι να πεθάνει με τη λύπη.

Πρόσεχε τον εκφυλισμό

Ν. Λυγερός

Πρόσεχε τον εκφυλισμό
των εννοιών μας
γιατί με την πάροδο
του πολύτιμου Χρόνου
ο εχθρός σου
είναι η φθορά
γιατί η εντροπία
είναι πάντα
η αναζήτηση
ισορροπίας
ενώ θέλουμε
την αρμονία
και αυτή χρειάζεται
τη δημιουργία
γι’ αυτό το λόγο
η νοημοσύνη
μας δόθηκε
για ν’ αλλάξουμε
τον κόσμο
με το έργο μας
που γίνεται
για τον Χρόνο
και την Ανθρωπότητα.

Όταν η εκφυλισμένη κοινωνία

Ν. Λυγερός

Όταν η εκφυλισμένη κοινωνία
μετά από μερικά λεπτά
μας εξηγεί ότι δεν της άρεσε
ο πίνακας του Δασκάλου
της Αναγέννησης
ενώ δεν είχε καν
την ικανότητα να τον δει
με τα μάτια της γνώσης,
το μόνο που έχεις
να κάνεις μαζί της
είναι να την γράψεις
γιατί δεν έχει νόημα
να την καταγράψεις
αφού δεν διαθέτει
καν τα θεμέλια
της αξιολογίας
για να σκεφτεί
το αδιανόητο
του έργου του.

Πιάσε την αρμονία

Ν. Λυγερός

Πιάσε την αρμονία
και μην εγκλωβίζεσαι
στην ισορροπία
γιατί μόνο μακρυά της
υπάρχει δημιουργία
που θα αλλάξει
τα όρια του κόσμου
αφού θα φτιάξει
την πραγματικότητα
και θα επινοήσει
την επόμενη
που περιμένει
ήδη στο μυαλό
να γίνει το όραμα
αλήθεια
που ξεπερνά
την φαντασία
γιατί ξέρει
για το έργο
που ξεκινά
από το τέλος
σαν τη ζωή
με τον θάνατο.

Η αναζήτηση αρμονίας

Ν. Λυγερός

Η αναζήτηση αρμονίας
δεν έρχεται από την αρχή
γιατί μας απασχολεί
το θέμα της πληρότητας
και δεν πιστεύουμε
ακόμα στην τελειότητα
όμως σε βάθος χρόνου
τα ξεπερνούμε επιτέλους
τα εμπόδια της κοινωνίας
γιατί βλέπουμε τότε
πόσο κενή είναι
με τα σχέδιά της
κι αντιλαμβανόμαστε
ότι πρέπει ν’ αρχίσει
η γνήσια ζωή μας
πέρα από τα όρια
της ύπαρξής μας
για να είμαστε ελεύθεροι.

Αρμονία

Ν. Λυγερός

Το έξι έγραψες με τα μαλλιά
στη διακλάδωση με το εννιά
μα σαν πλησίασα πιο τρυφερά
το φως γεννήθηκε μες στη σκιά.

Είμαι το μαύρο του λευκού
και το λευκό του μαύρου
είσαι το έξι του εννιά
και το εννιά του έξι.

Το μαύρο έπλασα το τολμηρό
στη διασταύρωση με το λευκό
μα η πηγή σου έγινε βαθιά
και το κορμί σου έπιασε φωτιά.

Περί χαράς και αρμονίας

Ν. Λυγερός

Μαθητής : Υπάρχει λοιπόν πίστη της ανάγκης
Δάσκαλος: Η ανάγκη της πίστης δεν επαρκεί.
Μαθητής : Γιατί, Δάσκαλε;
Δάσκαλος: Μην ξεχνάς τη χαρά, Γρηγόρη.
Μαθητής : Τι σχέση έχει, Δάσκαλε;
Δάσκαλος: Η πίστη της ανάγκης οδηγεί στη χαρά.
Μαθητής : Ενώ η άλλη;
Δάσκαλος: Οδηγεί στην αρμονία.
Μαθητής : Είναι διαφορά.
Δάσκαλος: Κι αυτή κάνει τη διαφορά.
Μαθητής : Γιατί όμως;
Δάσκαλος: Η μία θέλει τον άλλο, η άλλη τον εαυτό της.
Μαθητής : Δεν αρχίζουμε από τον εαυτό μας;
Δάσκαλος: Όχι, από τον άλλο πρώτα.
Μαθητής : Ο συνάνθρωπος πρώτα.
Δάσκαλος: Και μετά ο άνθρωπος.
Μαθητής : Ο κόσμος πρώτα.
Δάσκαλος: Κι η εκκλησία μετά.
Μαθητής : Για να ξέρει πού να πάει.
Δάσκαλος: Για να ξέρει πού να έρθει.
Μαθητής : Ο κόσμος της επιστροφής.
Δάσκαλος: Η επιστροφή του κόσμου.
Μαθητής : Σαν την ανάσταση.
Δάσκαλος: Και την επανάσταση.
Μαθητής : Πίστη και αρμονία μαζί με...
Δάσκαλος: ανάγκη και χαρά.

Αρμονική προσέγγιση

Ν. Λυγερός

Αρμονική προσέγγιση
με τη γεωμετρία
σε χώρο
τρισδιάστατο
ανακαλύπτει
τις συμμετρίες
που δεν φαίνονται
χωρίς νοημοσύνη
γιατί πρέπει
να δεις
το αόρατο
για να ξεπεράσεις
τα όρια
της όρασης.

Η αρμονία του Leonardo

Ν. Λυγερός

Η αρμονία του Leonardo
προέρχεται από την αλήθεια
που πάντα αναζητεί
για να ζωγραφίσει την ομορφιά
γιατί ήξερε
ότι αυτή από μόνη της
καταλήγει μόνο
και μόνο στο ψέμα
αφού δεν στοχεύει
στο αληθινό
αλλά στο όμορφο
έτσι όταν κοιτάζεις
την συμμετρία
και δεν υπάρχει
αποφασίζεις
ότι η ασυμμετρία
τείνει προς αυτή
δίχως να είναι
για να δεις
το τέλειο.

Χορός

Το παιδί φαινόμενο (14)

Ν. Λυγερός

Όταν έφθασε ο εγγονός του κλέφτη, όλο το χωριό χόρευε. Το κλαρίνο έπαιζε έναν αργό και παλιό ρυθμό. Οι κινήσεις ήταν ελάχιστες, όμως όλες ήταν σημαντικές. Κάθε χορευτής ένιωθε βαθιά του τη δύναμη εκείνου του χορού. Όλοι ήξεραν ότι ήταν μοναδικός. Ο μικρός κοίταζε το χωριό και έβλεπε την αντίσταση που χόρευε. Μ’αυτόν τον χορό δεν υπήρχαν πια άντρες και γυναίκες παρά μόνο μαχητές. Ο κλέφτης τού είχε δείξει τα πρώτα βήματα και ο μικρός τα είχε χαράξει μέσα στη μνήμη του. Κανείς δεν το είδε, προχωρούσε σιωπηλός. Είχε μαζί του τα τριάντα φύλλα και κανείς δεν μπορούσε να τον σταματήσει. Και την ώρα που ο χορός περνούσε μπροστά του, έπιασε δυνατά το χέρι του πρωτοχορευτή. Εκείνος ξαφνιάστηκε, μα δεν είπε τίποτα. Είδε τον μικρό και τον λυπήθηκε. Όταν όμως άρχισε να χορεύει ο εγγονός του κλέφτη, όλοι αναγνώρισαν το ύφος του. Μόνο εκείνος χόρευε με αυτόν τον τρόπο. Οι γυναίκες άφησαν τους άντρες να χορέψουν μόνοι τους με τον μικρό. Πρώτη φορά τον έβλεπαν, όμως όλοι κατάλαβαν ποιος ήταν. Το στίγμα του μικρού μεταμόρφωσε τον χορό. Άλλαξε ο ρυθμός του κλαρίνου και έγινε πια μαχητικός. Ο εγγονός είχε μαζί του τη δύναμη του κλέφτη και όλοι οι άντρες κατάλαβαν πως είχε έρθει η ώρα της μάχης. Η αντίσταση του χρόνου θα έδινε την πρώτη της μάχη. Ο μικρός τούς είχε ξεσηκώσει. Οι γυναίκες άρχισαν να σταυρώνουν τα χέρια τους. Κοίταζαν τον μικρό με δέος και θαυμασμό. Ο πρωτοχορευτής νόμιζε πως τον είχε πιάσει απ’ το χέρι, ο τρομερός κλέφτης. Τόση ήταν η δύναμη του μικρού. Το χέρι ήταν μικρό μα το είχε κάψει η φωτιά κι ήταν ατρόμητο. Έκαιγε η χούφτα του πρωτοχορευτή, έκαιγαν και τα σωθικά του. Ένιωθε το πνεύμα του κλέφτη και κοίταξε τον ουρανό. Είχε γίνει γαλήνιος. Πατούσε στη γη με δύναμη, όχι για να την πληγώσει μα για να αγγίξουν το απαγορευμένο χρώμα. Εκείνη τη μέρα άρχισε να πέφτει η μεγάλη νύχτα.

Για σένα...

Ν. Λυγερός

Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου

Πριν φύγω, πριν να πεθάνω, θά ’θελα να σου πω
ένα πραγματάκι, ένα τελευταίο πράγμα, όχι σπουδαίο πράγμα.
Είν’ η ιστορία μιας χώρας που δεν γνωρίζει τη γη.
Άλλοτε, ζούσε κάτω απ’ τον ουρανό και πάνω στη θάλασσα.
Ήτανε τόσο λεπτή που μήτε έν’ άνθος άλατος δεν μπορούσε εκεί να βλαστήσει.
Ήτανε τόσο μεγάλη που χωρούσε το μέλλον και το παρελθόν.
Σ’ αυτή τη χώρα, έβρεχε από τις δύο πλευρές.
Και πάνω και κάτω, κανείς δεν μπορούσε να προστατευτεί.
Ο ουρανός ξανανέβαζε σύννεφα απ’ τη θάλασσα
κι η θάλασσα ξανάπεφτε απ’ τα σύννεφα τ’ ουρανού.
Γι’ αυτό και ποτέ κανείς δεν περπατούσε
σ’ αυτή τη γη δίχως γη, ούτε πάνω ούτε κάτω.
Την αναζήτησα για πολλά χρόνια
χωρίς ποτέ να μπορώ να τη βρω.
Κι έπειτα μια μέρα κατάλαβα πως τούτ’ η γη δίχως γη
που κανείς δεν την είχε ακόμη ανακαλύψει
ήτανε δίπλα μου, κάτω απ’ τα μάτια μου
όπως οι θάλασσες κάτω απ’ τους ουρανούς.
Κατάλαβα εν τέλει πως η απεραντοσύνη αυτού του γαλάζιου
είχε πνιγεί στον ωκεανό των ματιών σου.
Κάθε φορά που σε βλέπω, ξαναβλέπω όπως κάποτε
τη χώρα όπου δεν φτάνουμε παρά μόνον μία φορά: τον ορίζοντα.
Να τι ήθελα να πω στις δυο σου σταγόνες νερού,
τούτη η ιστορία ήταν το τελευταίο μου δώρο.
Από δω και μπρος όταν θα κλείνεις τα μάτια,
θα βλέπεις κάθε φορά τον γαλάζιο ορίζοντα.

Όταν δίνεις

Ν. Λυγερός

Όταν δίνεις
ένα μπαλόνι
σ’ ένα παιδί
και φοβάσαι
ότι θα το χάσει
από απροσεξία
διότι μια κίνηση
μπορεί να γίνει
και πράξη
τότε σκέφτεσαι
διαφορετικά
κι αντί να ζητάς
να το κρατά
το δένεις
στον καρπό
για να μην το χάσει
έτσι βλέπεις
ότι ο κόμβος
λύνει
το πρόβλημα.

Φαινόμενο ορίου, αλλαγή φάσης και συλλογική μνήμη

Ν. Λυγερός

Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου

Είναι εξαιρετικά δύσκολο να συλλάβεις ένα φαινόμενο, όπως αυτό της συλλογικής μνήμης, δίχως να έχεις ζήσει μια εμπειρία, αν όχι πραγματική και ολοκληρωμένη, τουλάχιστον νοητική και συγκεκριμένη. Από τη φύση του, αυτός ο τύπος φαινομένου δεν είναι πραγματοποιήσιμος, παρά μόνον στο επίπεδο της ομάδας, της κοινωνίας, του έθνους. Δεν ζει παρά μόνον στους κόλπους διαφόρων ατόμων επαρκώς συνδεδεμένων από μια εξωτερική αιτία με τα ίδια τα δικά τους εγγενή χαρακτηριστικά. Επί πλέον, πρόκειται ουσιαστικά για ένα φαινόμενο κρυστάλλωσης και θα είναι πολύ πιο διακριτό που τα άτομα θα έχουν ως μνημονικό υπόστρωμα αναπτυγμένο από τις μεταξύ τους σχέσεις. Επισήμως η μάθηση συνδέεται με ένα δίκτυο νευρώνων. Καθώς μόνον η δομή στο σύνολό της είναι κάτοχος της ολιστικής πληροφορίας που κωδικοποιεί τη μνήμη, ενώ οι νευρώνες δεν γνωρίζουν παρά μόνον τυπικές πράξεις. Μέσω ενός συνόλου προσπαθειών ανεπαίσθητων σε τοπικό επίπεδο, η δομή αντιλαμβάνεται τον κόσμο και απομνημονεύει. Παρατηρούμε, λοιπόν, μία αλλαγή φάσης που ανταποκρίνεται στην πραγματοποίηση της γνώσης και στη διαφοροποίηση του καθεστώτος της δομής, η οποία περνά από την άγνοια στη γνώση. Τούτο επιτρέπει την ανάδειξη του φαινομένου της συλλογικής μνήμης με αποτελεσματικό τρόπο. Διότι αυτή τη φορά δεν είναι πλέον απαραίτητο να την επιβεβαιώσει μέσα στο σύνολό της και a posteriori, μα τη στιγμή της αλλαγής φάσης. Σημειώνουμε, εν τούτοις, ότι δεν είναι, παρ’ όλ’ αυτά, η αλλαγή τούτη επεξηγήσιμα αντιληπτή, διότι το γεγονός να επιβεβαιώσουμε ένα φαινόμενο δεν συσχετίζεται με την ικανότητα του αναλύειν, συνθέτειν και αντιλαμβάνεσθαι. Προπαντός, είναι απολύτως δυνατό η φύση αυτού του φαινομένου να είναι του τύπου χιονοστιβάδας, όπως το είχαμε προβάλει στο παράδειγμά μας με τίτλο: ανάλυση της διαδικασίας μυθοποίησης. Και μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, το φαινόμενο δεν είναι αντιληπτό παρά μόνο με συνολικό και ολιστικό τρόπο που το καθιστά πιο πολύπλοκο στο επίπεδο του ατόμου, καθώς αφορά σε με μια ομάδα προσώπων. Σ’ αυτό το άρθρο, που δεν έχει άλλη αξίωση από το να αφήσει ένα γραπτό ίχνος μιας εμπειρίας βιωμένης, μιας αλλαγής συλλογικής φάσης, πραγματευόμαστε την περίπτωση της παρουσίας μίας καταλυτικής ιδιομορφίας σε ένα εμπλουτισμένο υπόστρωμα. Επίσης, ορισμένοι από τους αναγνώστες μας θα είναι σε θέση, όχι μόνο να γνωρίζουν τα μνημονευόμενα γεγονότα, μα και να είναι οι εγγυητές της αυθεντικότητάς τους. Η πρώτη περίπτωση αυτού του τύπου εμπειρίας έλαβε χώρα στην Πάφο, κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου, με τίτλο: η νοημοσύνη και το μέλλον της ανθρωπότητας. Είναι, βεβαίως, προφανώς, αδύνατο να περιγράψουμε την κατάσταση του κοινού πριν από το συνέδριο, όμως αυτό είναι απολύτως καταγεγραμμένο, καθώς έχει μεταδοθεί από το ραδιόφωνο και μεταφερθεί στην τηλεόραση. Ομοίως, καθώς θα ήταν δύσκολο να περιγράψουμε την κατάσταση καθενός από τα διακόσια πρόσωπα, οι εικόνες και ο ήχος καταφέρνουν να δώσουν μια σαφή όψη της αλλαγής καθολικής φάσης. Η δεύτερη έλαβε χώρα σε ένα πλαίσιο πολύ πιο περιορισμένο, καθώς επρόκειτο για μια συνάντηση οκτώ προσώπων στο πλαίσιο της Γαλλικής Μένσα. Τη φορά τούτη, όλοι οι συμμετέχοντες γνωρίζονταν με τη συνήθη έννοια του όρου κι ωστόσο η αλλαγή φάσης ήταν απρόβλεπτη από χρονική άποψη, ακόμη και σε μια περίπτωση διαγωνισμού, οι παρόντες αποτελούσαν έναν μέσο όρο συνεκτικό, δίχως ωστόσο να είναι ομοιογενής. Πολύ πιο διανοητική από την προηγούμενη, η εμπειρία τούτη δεν ενήργησε λιγότερο στα συναισθήματα και στη συγκινησιακή κατάσταση των συμμετεχόντων, εχόντων συνείδηση στον βαθμό που οι ώρες του ελεύθερου και ειλικρινούς διαλόγου περνούσαν με μία αλλαγή μη αναστρέψιμη του σχεσιακού τους δικτύου. Εδώ, ακόμη και αν μπορούμε να αποδείξουμε προδήλως συγκεκριμένα στοιχεία αλλαγής φάσης, αυτό το τελευταίο παραμένει ένα φαινόμενο ολιστικό. Εντούτοις καθένας από τους συμμετέχοντες συνειδητοποίησε ότι έχει ζήσει μια εμπειρία συλλογικής μνήμης, ακόμη κι αν αυτή μπορούσε να φαίνεται αφηρημένη κατ’ αρχάς. Άρα, είναι η επίτευξη ενός φαινομένου ορίου, στην προκειμένη περίπτωση της αλλαγής φάσης, που καθιστά απτή την οντολογία μίας αφηρημένης οντότητας, στην προκειμένη περίπτωση της συλλογικής μνήμης.

http://analogion.com/forum/showthread.php?t=14631&page=25              

             

             

             

             

             

             

             

Συνημένες Εικόνες